Người nhà tôi cao tuổi rồi và bị nhiều bệnh nền có nên bơm xi măng sinh học không?
Khi người thân cao tuổi bị đau lưng kéo dài do gãy xẹp đốt sống, nhiều gia đình thường băn khoăn về việc có nên can thiệp bơm xi măng sinh học hay không, đặc biệt khi người bệnh có nhiều bệnh nền. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về phương pháp bơm xi măng sinh học và tính phù hợp của nó đối với người cao tuổi có bệnh nền.
"Đối với người cao tuổi bị gãy xẹp đốt sống do loãng xương, phương pháp bơm xi măng sinh học thường mang lại hiệu quả giảm đau nhanh chóng và cải thiện chất lượng cuộc sống đáng kể. Dù có bệnh nền, nhiều bệnh nhân trên 100 tuổi vẫn có thể thực hiện thủ thuật này an toàn nếu được đánh giá kỹ lưỡng và thực hiện bởi bác sĩ có kinh nghiệm."
- ThS.BS. Đinh Đức Sơn
1. Bơm xi măng sinh học là gì?
Bơm xi măng sinh học (Vertebroplasty/Kyphoplasty) là phương pháp điều trị can thiệp tối thiểu nhằm gia cố đốt sống bị gãy xẹp. Trong thủ thuật này, bác sĩ sẽ bơm một loại xi măng đặc biệt (polymethylmethacrylate) vào đốt sống bị tổn thương thông qua một kim nhỏ dưới hướng dẫn của máy chụp X-quang. Xi măng sau khi đông cứng sẽ gia cố đốt sống, giúp giảm đau và ngăn ngừa biến dạng thêm.
Minh họa quy trình bơm xi măng sinh học vào đốt sống bị gãy xẹp
2. Lợi ích của bơm xi măng sinh học cho người cao tuổi
- Giảm đau nhanh chóng: Khoảng 80-90% bệnh nhân cảm thấy giảm đau đáng kể trong vòng 24-48 giờ sau thủ thuật
- Can thiệp tối thiểu: Thủ thuật ít xâm lấn, không cần mổ mở, giảm nguy cơ biến chứng
- Thời gian hồi phục ngắn: Bệnh nhân thường có thể xuất viện trong ngày hoặc hôm sau
- Cải thiện vận động: Giảm đau giúp bệnh nhân có thể vận động tốt hơn, tránh các biến chứng do nằm lâu
- Ngăn ngừa biến dạng: Gia cố đốt sống giúp ngăn ngừa biến dạng thêm và các vấn đề liên quan
- Giảm sử dụng thuốc giảm đau: Giúp giảm phụ thuộc vào thuốc giảm đau, tránh tác dụng phụ của thuốc
Theo BS. Đinh Đức Sơn: "Nhiều bệnh nhân cao tuổi sau khi bơm xi măng sinh học có thể trở lại sinh hoạt bình thường chỉ sau vài ngày, giảm đáng kể nguy cơ biến chứng do bất động kéo dài - một yếu tố rất quan trọng đối với người cao tuổi."
3. Bơm xi măng sinh học có an toàn cho người cao tuổi có bệnh nền không?
Câu hỏi về tính an toàn của thủ thuật bơm xi măng sinh học đối với người cao tuổi có bệnh nền là hoàn toàn hợp lý. Dưới đây là những thông tin quan trọng cần cân nhắc:
3.1. Đánh giá trước thủ thuật
Trước khi thực hiện thủ thuật, bác sĩ sẽ đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, bao gồm các bệnh nền như tim mạch, hô hấp, đái tháo đường, suy thận... Việc đánh giá này giúp xác định khả năng chịu đựng thủ thuật và điều chỉnh phương pháp gây mê/gây tê phù hợp.
3.2. Gây tê thay vì gây mê toàn thân
Đối với người cao tuổi có bệnh nền, thủ thuật thường được thực hiện dưới gây tê cục bộ thay vì gây mê toàn thân, giảm thiểu các nguy cơ liên quan đến gây mê. Điều này đặc biệt quan trọng đối với bệnh nhân có vấn đề về tim mạch hoặc hô hấp.
3.3. Thời gian thủ thuật ngắn
Thủ thuật bơm xi măng sinh học thường chỉ kéo dài 30-60 phút cho mỗi đốt sống, giảm thiểu thời gian bệnh nhân phải nằm trên bàn thủ thuật, từ đó giảm nguy cơ biến chứng do thời gian can thiệp kéo dài.
3.4. Kiểm soát bệnh nền trước thủ thuật
Các bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn đông máu... cần được kiểm soát ổn định trước khi thực hiện thủ thuật. Trong một số trường hợp, có thể cần tạm ngưng một số loại thuốc (như thuốc chống đông máu) theo hướng dẫn của bác sĩ.
4. Những bệnh nền thường gặp và cách xử trí
Người cao tuổi thường mắc nhiều bệnh nền khác nhau. Dưới đây là cách xử trí một số bệnh nền phổ biến khi cân nhắc bơm xi măng sinh học:
| Bệnh nền | Cân nhắc và xử trí | Khả năng thực hiện |
|---|---|---|
| Tăng huyết áp | Kiểm soát huyết áp ổn định trước thủ thuật, tiếp tục thuốc điều trị | Có thể thực hiện khi huyết áp ổn định |
| Đái tháo đường | Kiểm soát đường huyết, điều chỉnh liều insulin nếu cần | Có thể thực hiện khi đường huyết ổn định |
| Bệnh tim mạch | Đánh giá chức năng tim, tham vấn bác sĩ tim mạch | Cân nhắc kỹ, có thể thực hiện nếu ổn định |
| Suy thận | Đánh giá mức độ suy thận, điều chỉnh thuốc gây tê | Có thể thực hiện với mức độ suy thận nhẹ-trung bình |
| Rối loạn đông máu | Tạm ngưng thuốc chống đông, điều chỉnh theo hướng dẫn | Cần đánh giá kỹ và điều chỉnh trước thủ thuật |
| Bệnh phổi mạn tính | Đánh giá chức năng hô hấp, tối ưu hóa điều trị | Có thể thực hiện khi không có đợt cấp |
Kinh nghiệm từ BS. Đinh Đức Sơn
"Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình, chúng tôi đã thực hiện thành công thủ thuật bơm xi măng sinh học cho nhiều bệnh nhân cao tuổi có bệnh nền, bao gồm cả những bệnh nhân trên 100 tuổi. Yếu tố quan trọng nhất là đánh giá kỹ lưỡng trước thủ thuật và chuẩn bị phương án xử trí các tình huống có thể xảy ra."
"Một trường hợp đáng nhớ là cụ bà 102 tuổi bị gãy xẹp đốt sống L1 do loãng xương, kèm theo tăng huyết áp, đái tháo đường và suy tim độ II. Sau khi được đánh giá kỹ lưỡng và chuẩn bị chu đáo, cụ đã được bơm xi măng sinh học thành công dưới gây tê cục bộ. Ngay ngày hôm sau, cụ đã có thể ngồi dậy mà không đau, và xuất viện sau 3 ngày với chất lượng cuộc sống cải thiện đáng kể."
5. Nguy cơ và biến chứng có thể gặp
Mặc dù bơm xi măng sinh học là thủ thuật tương đối an toàn, nhưng vẫn có một số nguy cơ và biến chứng có thể xảy ra, đặc biệt ở người cao tuổi có bệnh nền:
- Thoát xi măng: Xi măng có thể thoát ra ngoài đốt sống, hiếm khi gây biến chứng nghiêm trọng
- Tắc mạch phổi: Rất hiếm gặp, có thể xảy ra khi xi măng lọt vào hệ thống tĩnh mạch
- Nhiễm trùng: Nguy cơ thấp nhưng cần được theo dõi, đặc biệt ở người có hệ miễn dịch suy giảm
- Gãy xẹp đốt sống liền kề: Có thể xảy ra sau thủ thuật do thay đổi cơ học của cột sống
- Biến chứng liên quan đến gây tê/gây mê: Phụ thuộc vào tình trạng bệnh nền của bệnh nhân
- Đau tăng tạm thời: Một số bệnh nhân có thể cảm thấy đau tăng trong vài ngày đầu sau thủ thuật
Theo BS. Đinh Đức Sơn: "Tỷ lệ biến chứng nghiêm trọng của thủ thuật bơm xi măng sinh học rất thấp, dưới 1%. Với kinh nghiệm của bác sĩ và thiết bị hiện đại, nguy cơ này còn giảm thấp hơn nữa. Lợi ích của việc giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống thường vượt trội so với nguy cơ tiềm ẩn, đặc biệt khi bệnh nhân đang phải chịu đựng đau đớn kéo dài."
6. Khi nào nên cân nhắc bơm xi măng sinh học?
Việc quyết định có nên thực hiện bơm xi măng sinh học hay không cần dựa trên nhiều yếu tố. Dưới đây là những tình huống nên cân nhắc thực hiện thủ thuật:
Đau lưng kéo dài không đáp ứng với điều trị nội khoa
Khi bệnh nhân đã được điều trị bằng thuốc giảm đau, nghỉ ngơi và các biện pháp khác trong 3-6 tuần nhưng không cải thiện.
Đau ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống
Khi cơn đau khiến bệnh nhân không thể thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày, ảnh hưởng đến giấc ngủ và tinh thần.
Gãy xẹp đốt sống mới (dưới 6 tuần)
Hiệu quả của thủ thuật thường cao hơn khi được thực hiện trong vòng 6 tuần sau khi xảy ra gãy xẹp đốt sống.
Tránh các biến chứng do bất động kéo dài
Đặc biệt quan trọng đối với người cao tuổi, giúp tránh các biến chứng như viêm phổi, loét tỳ đè, huyết khối tĩnh mạch sâu do nằm lâu.
Giảm sử dụng thuốc giảm đau
Giúp giảm phụ thuộc vào thuốc giảm đau, tránh tác dụng phụ của thuốc đối với người cao tuổi có bệnh nền.
7. Quy trình thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình
Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình, dưới sự chỉ đạo của ThS.BS. Đinh Đức Sơn, quy trình bơm xi măng sinh học được thực hiện theo các bước sau:
Khám và đánh giá ban đầu
Bác sĩ sẽ khám lâm sàng, đánh giá mức độ đau và tình trạng bệnh nền, chỉ định các xét nghiệm cần thiết.
Chẩn đoán hình ảnh
Chụp X-quang, MRI hoặc CT scan cột sống để xác định vị trí và mức độ gãy xẹp đốt sống.
Đánh giá tiền mê
Bác sĩ gây mê sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể, các bệnh nền và quyết định phương pháp vô cảm phù hợp.
Thực hiện thủ thuật
Bệnh nhân được gây tê cục bộ hoặc gây mê nhẹ. Dưới hướng dẫn của máy C-arm, bác sĩ đưa kim vào đốt sống bị tổn thương và bơm xi măng sinh học.
Theo dõi sau thủ thuật
Bệnh nhân được theo dõi chặt chẽ trong 4-6 giờ sau thủ thuật để phát hiện sớm các biến chứng có thể xảy ra.
Hướng dẫn sau xuất viện
Bệnh nhân được hướng dẫn cách vận động, các dấu hiệu cần theo dõi và lịch tái khám.
"Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình, chúng tôi đặc biệt chú trọng đến việc đánh giá kỹ lưỡng trước thủ thuật và theo dõi sát sao sau thủ thuật đối với bệnh nhân cao tuổi có bệnh nền. Với thiết bị hiện đại và đội ngũ y bác sĩ có kinh nghiệm, tỷ lệ thành công của thủ thuật bơm xi măng sinh học tại bệnh viện chúng tôi đạt trên 95%, với tỷ lệ biến chứng nghiêm trọng dưới 0.5%."
- ThS.BS. Đinh Đức Sơn
8. Câu chuyện của bệnh nhân
Cụ Nguyễn Thị Hoa, 98 tuổi
"Tôi bị đau lưng dữ dội sau khi trượt chân trong nhà tắm. Các con tôi rất lo lắng vì tôi có tiền sử tăng huyết áp, đái tháo đường và đã từng đặt stent mạch vành. Ban đầu, tôi được điều trị bằng thuốc giảm đau và nghỉ ngơi, nhưng cơn đau không giảm, khiến tôi phải nằm liệt giường suốt 3 tuần.
Sau khi được giới thiệu đến gặp BS. Đinh Đức Sơn tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình, tôi được chẩn đoán gãy xẹp đốt sống L2 và được tư vấn bơm xi măng sinh học. Mặc dù tuổi cao và có nhiều bệnh nền, nhưng sau khi được đánh giá kỹ lưỡng, tôi vẫn được thực hiện thủ thuật an toàn.
Ngay sau thủ thuật, cơn đau của tôi giảm đáng kể. Hôm sau, tôi đã có thể ngồi dậy và đi lại nhẹ nhàng. Giờ đây, sau 3 tháng, tôi đã có thể tự sinh hoạt và thậm chí đi dạo quanh khu vườn nhỏ của mình. Tôi rất biết ơn BS. Sơn và đội ngũ y bác sĩ tại bệnh viện đã giúp tôi lấy lại cuộc sống bình thường ở tuổi gần 100."
Ông Trần Văn Minh, 85 tuổi
"Tôi bị loãng xương nặng và đã gãy xẹp 2 đốt sống T12 và L1. Cơn đau khiến tôi không thể nằm, không thể ngồi, và phải sử dụng liên tục các loại thuốc giảm đau mạnh. Với tiền sử suy thận độ 2 và nhồi máu cơ tim cách đây 5 năm, nhiều bác sĩ đã từ chối thực hiện thủ thuật bơm xi măng sinh học cho tôi.
Khi đến khám với BS. Đinh Đức Sơn, tôi được đánh giá toàn diện và chuẩn bị kỹ lưỡng trước thủ thuật. Các thuốc tim mạch của tôi được điều chỉnh, chức năng thận được đánh giá và theo dõi sát sao. Thủ thuật được thực hiện dưới gây tê cục bộ và diễn ra suôn sẻ.
Kết quả thật đáng kinh ngạc. Cơn đau giảm 80% ngay sau thủ thuật và tôi đã có thể giảm liều thuốc giảm đau đáng kể. Sau 2 tuần, tôi đã có thể đi lại trong nhà mà không cần hỗ trợ. Giờ đây, sau 6 tháng, tôi đã trở lại với các hoạt động yêu thích như chơi cờ tướng và chăm sóc cây cảnh. Tôi rất biết ơn BS. Sơn đã không từ chối điều trị cho tôi dù tôi có nhiều bệnh nền phức tạp."
9. Kết luận và khuyến nghị
Bơm xi măng sinh học là phương pháp điều trị hiệu quả cho người cao tuổi bị gãy xẹp đốt sống do loãng xương, ngay cả khi họ có nhiều bệnh nền. Với đánh giá kỹ lưỡng trước thủ thuật, chuẩn bị chu đáo và thực hiện bởi bác sĩ có kinh nghiệm, thủ thuật này có thể mang lại lợi ích đáng kể trong việc giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Đánh giá toàn diện: Trước khi quyết định, cần đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe, bệnh nền và mức độ đau của bệnh nhân.
Tham khảo ý kiến chuyên gia: Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa cột sống có kinh nghiệm về bơm xi măng sinh học.
Cân nhắc lợi ích và nguy cơ: Đối với mỗi bệnh nhân, cần cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích giảm đau, cải thiện chất lượng cuộc sống và các nguy cơ có thể xảy ra.
Chọn cơ sở y tế uy tín: Thủ thuật nên được thực hiện tại cơ sở y tế có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại.
Tuân thủ hướng dẫn sau thủ thuật: Để đạt hiệu quả tối ưu, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn về vận động và chăm sóc sau thủ thuật.
Theo BS. Đinh Đức Sơn: "Đừng để tuổi tác và bệnh nền trở thành rào cản ngăn cản người cao tuổi tiếp cận với các phương pháp điều trị hiệu quả như bơm xi măng sinh học. Với đánh giá kỹ lưỡng và chuẩn bị chu đáo, nhiều bệnh nhân cao tuổi có bệnh nền vẫn có thể được thực hiện thủ thuật an toàn và hiệu quả, giúp họ thoát khỏi cơn đau và lấy lại chất lượng cuộc sống."
Lưu ý: Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Mỗi bệnh nhân có đặc điểm riêng, vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ điều trị để được hướng dẫn cụ thể phù hợp với tình trạng của bạn.
Bình luận (8)
Nguyễn Văn Tuấn
2 giờ trướcCảm ơn bác sĩ đã chia sẻ thông tin hữu ích. Mẹ tôi 92 tuổi, bị loãng xương và gãy xẹp đốt sống L1, đau lưng dữ dội. Bà còn bị tăng huyết áp và đái tháo đường. Chúng tôi đang rất băn khoăn có nên cho mẹ làm thủ thuật này không. Bài viết đã giúp tôi hiểu rõ hơn về phương pháp này.
Phạm Thị Hồng
5 giờ trướcBác sĩ cho hỏi, bố tôi 88 tuổi, bị gãy xẹp đốt sống do loãng xương, đã được bơm xi măng sinh học cách đây 1 tháng. Hiện tại ông vẫn đau nhiều khi ngồi dậy và đi lại. Điều này có bình thường không? Và có cần phải can thiệp thêm không ạ?
ThS.BS. Đinh Đức Sơn
3 giờ trướcChào chị Hồng, sau bơm xi măng sinh học, một số bệnh nhân vẫn có thể cảm thấy đau trong vài tuần đầu, đặc biệt khi thay đổi tư thế. Tuy nhiên, mức độ đau thường giảm dần theo thời gian. Nếu cơn đau vẫn còn nhiều sau 1 tháng, cần đưa bố chị đi tái khám để đánh giá lại. Có thể cần chụp X-quang kiểm tra và đánh giá xem có đốt sống khác bị gãy xẹp mới không. Đồng thời, cần đảm bảo bố chị được hướng dẫn vận động đúng cách và có thể cần bổ sung thuốc giảm đau, vật lý trị liệu hoặc đai lưng hỗ trợ. Chị nên đưa bố đi tái khám càng sớm càng tốt để được đánh giá cụ thể.
Trần Minh Đức
1 ngày trướcMẹ tôi 85 tuổi đã được BS. Đinh Đức Sơn bơm xi măng sinh học cách đây 3 tháng. Trước đó bà bị đau lưng dữ dội, không thể đi lại được và phải uống nhiều thuốc giảm đau. Mặc dù mẹ tôi có tiền sử tăng huyết áp, đái tháo đường và đã đặt stent mạch vành, nhưng thủ thuật vẫn diễn ra an toàn. Hiện tại, bà đã có thể đi lại bình thường và không cần dùng thuốc giảm đau nữa. Tôi rất biết ơn BS. Sơn và đội ngũ y bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình.
Lê Thị Thanh
2 ngày trướcBác sĩ cho hỏi, chi phí cho thủ thuật bơm xi măng sinh học hiện nay khoảng bao nhiêu? Và thủ thuật này có được bảo hiểm y tế chi trả không ạ? Bố tôi 90 tuổi, bị loãng xương nặng và gãy xẹp đốt sống, đang cân nhắc thực hiện thủ thuật này.
ThS.BS. Đinh Đức Sơn
1 ngày trướcChào chị Thanh, chi phí cho thủ thuật bơm xi măng sinh học phụ thuộc vào nhiều yếu tố như số lượng đốt sống cần can thiệp, loại xi măng sử dụng và cơ sở y tế thực hiện. Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình, chi phí cho một đốt sống khoảng 20-25 triệu đồng. Hiện nay, thủ thuật này đã được bảo hiểm y tế chi trả một phần, tùy theo tỷ lệ hưởng bảo hiểm của bệnh nhân. Với thẻ BHYT, bệnh nhân có thể được chi trả khoảng 50-80% chi phí. Chị nên liên hệ trực tiếp với bệnh viện để được tư vấn cụ thể về chi phí và thủ tục BHYT. Nếu bố chị đang đau nhiều và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, tôi khuyên nên cân nhắc thực hiện thủ thuật sớm để giảm đau và ngăn ngừa các biến chứng do nằm lâu.