Chế độ vận động cho bệnh nhân sau khi bơm xi măng sinh học

Bơm xi măng sinh học (Vertebroplasty/Kyphoplasty) là phương pháp điều trị hiệu quả cho các trường hợp gãy xẹp đốt sống do loãng xương hoặc do các tổn thương khác. Sau thủ thuật, chế độ vận động phù hợp đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục và phòng ngừa các biến chứng. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết về chế độ vận động an toàn và hiệu quả cho bệnh nhân sau khi bơm xi măng sinh học.

1. Thời điểm bắt đầu vận động

Sau khi bơm xi măng sinh học, bệnh nhân thường có thể bắt đầu vận động sớm, nhưng cần tuân thủ các hướng dẫn cụ thể:

• 6-12 giờ đầu tiên: Nghỉ ngơi tại giường, có thể thay đổi tư thế nằm nhẹ nhàng
• 12-24 giờ sau thủ thuật: Có thể ngồi dậy và đi lại nhẹ nhàng trong phòng với sự hỗ trợ
• 24-48 giờ sau thủ thuật: Tăng dần thời gian đi lại, có thể thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng
• 2-7 ngày sau thủ thuật: Dần dần trở lại các hoạt động thường ngày, tránh các hoạt động nặng
• 2-4 tuần sau thủ thuật: Có thể bắt đầu các bài tập phục hồi chức năng nhẹ nhàng dưới sự hướng dẫn của chuyên gia

2. Các nguyên tắc vận động an toàn

Khi bắt đầu vận động sau bơm xi măng sinh học, bệnh nhân cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Tăng dần cường độ: Bắt đầu với các hoạt động nhẹ nhàng và tăng dần cường độ theo thời gian
• Lắng nghe cơ thể: Dừng ngay nếu cảm thấy đau đột ngột hoặc tăng nặng
• Tránh các động tác đột ngột: Không xoay, vặn người đột ngột hoặc cúi gập người quá mức
• Duy trì tư thế đúng: Giữ lưng thẳng khi ngồi, đứng và đi lại
• Sử dụng dụng cụ hỗ trợ: Nếu cần, sử dụng gậy chống, khung tập đi hoặc đai lưng theo chỉ định
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Xen kẽ giữa các hoạt động và thời gian nghỉ ngơi

3. Các bài tập được khuyến nghị

Sau thời gian nghỉ ngơi ban đầu, bệnh nhân có thể bắt đầu các bài tập sau dưới sự hướng dẫn của chuyên gia phục hồi chức năng:

4. Mức độ vận động phù hợp theo thời gian

Quá trình phục hồi sau bơm xi măng sinh học thường được chia thành các giai đoạn với mức độ vận động tăng dần:

5. Những động tác cần tránh

Sau khi bơm xi măng sinh học, bệnh nhân nên tránh các động tác sau để ngăn ngừa biến chứng:

• Cúi gập người quá mức: Tránh cúi gập người quá 90 độ, đặc biệt trong 6-8 tuần đầu
• Xoay, vặn thân mình: Hạn chế các động tác xoay, vặn người đột ngột
• Nâng vật nặng: Không nâng vật nặng trên 2-3kg trong 4 tuần đầu, và không quá 5kg trong 3 tháng đầu
• Các hoạt động tác động mạnh: Tránh chạy nhảy, các môn thể thao va chạm, hoặc các hoạt động rung lắc mạnh
• Ngồi hoặc đứng kéo dài: Không ngồi hoặc đứng một chỗ quá 30-45 phút, nên thay đổi tư thế thường xuyên
• Leo cầu thang nhiều: Hạn chế leo cầu thang trong 2-4 tuần đầu
• Các bài tập cơ bụng mạnh: Tránh các bài tập gập bụng, plank hoặc các bài tập tác động mạnh đến cột sống

6. Các biện pháp hỗ trợ vận động

Để vận động an toàn và hiệu quả, bệnh nhân có thể sử dụng các biện pháp hỗ trợ sau:

• Đai lưng hỗ trợ: Theo chỉ định của bác sĩ, có thể sử dụng đai lưng trong thời gian đầu để hỗ trợ cột sống
• Gậy chống hoặc khung tập đi: Giúp giảm tải trọng lên cột sống và duy trì thăng bằng
• Giày đế mềm, chống trượt: Giúp giảm chấn động khi đi lại
• Gối hỗ trợ lưng: Sử dụng khi ngồi để duy trì tư thế đúng
• Nệm cứng vừa phải: Sử dụng nệm cứng vừa phải khi ngủ để hỗ trợ cột sống
• Dụng cụ hỗ trợ với đồ vật: Sử dụng các dụng cụ hỗ trợ với đồ vật ở xa để tránh cúi gập người

Các biện pháp hỗ trợ này nên được sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ và chuyên gia phục hồi chức năng, và nên giảm dần sự phụ thuộc vào chúng khi sức khỏe cải thiện.

7. Kế hoạch vận động dài hạn

Sau giai đoạn hồi phục ban đầu, bệnh nhân nên duy trì một kế hoạch vận động dài hạn để tăng cường sức khỏe cột sống và phòng ngừa các vấn đề trong tương lai:

• Tập luyện đều đặn: Duy trì lịch tập luyện đều đặn với các bài tập phù hợp
• Tăng cường cơ lưng và cơ bụng: Tập các bài tập nhẹ nhàng để tăng cường cơ lưng và cơ bụng, giúp hỗ trợ cột sống
• Tập các bài tập cải thiện thăng bằng: Giúp giảm nguy cơ té ngã
• Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm áp lực lên cột sống
• Tham gia các lớp tập: Như yoga nhẹ nhàng cho người cao tuổi, thái cực quyền, hoặc các lớp tập dành riêng cho người có vấn đề về cột sống
• Kiểm tra định kỳ: Tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ

8. Câu hỏi thường gặp

Chế độ vận động phù hợp đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục sau bơm xi măng sinh học. Tuân thủ các hướng dẫn về thời điểm bắt đầu vận động, các bài tập được khuyến nghị và những động tác cần tránh sẽ giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

Lưu ý: Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Mỗi bệnh nhân có đặc điểm riêng, vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ điều trị để được hướng dẫn cụ thể phù hợp với tình trạng của bạn.